Wat zijn geopaden?
Geopaden zijn dertien wandelroutes en een fietsroutes in het stuwwalgebied in de Nederlands-Duitse grensregio tussen Kleve, Kranenburg, Beek/Ubbergen, Groesbeek, Mook en Nijmegen. De stuwwal is ontstaan tijdens de voorlaatste ijstijd, het Salien, zo'n 160.000 jaar geleden, toen een groot deel van het noordelijk halfrond bedekt was met enorme ijsmassa’s die vanuit Scandinavië tot in onze streken reikten. Twee ijstongen kwamen tot waar nu Groesbeek en Kleve liggen.
Geopaden zijn wandelroutes in het stuwwalgebied . Dit stuwwalgebied is een geotoop: een gebied met bijzondere aardkundige (geologische) kenmerken die dateren uit het Saalien. Een groot deel van het noordelijk halfrond was in die tijd bedekt met enorme ijsmassa’s.
Vanuit Scandinavië reikten landgletsjers tot in onze streken. Twee gletsjertongen kwamen tot waar nu Groesbeek en Kleve liggen. Deze enorme ijsmassa’s drukten de bevroren onderliggende riviersedimenten omhoog tot een enkele honderden meters hoog heuvellandschap.
Door erosie resteert daarvan nu het huidige heuvelachtige stuwwal landschap met heuvels tot 90 meter hoogte.
Het landschap kenmerkt zich door uitgestrekte bossen, heidevelden, stille meertjes, diepe droogdalen en kabbelende beekjes. Door langs de geopaden te wandelen kunnen we genieten van de prachtige natuur maar we zien ook welke sporen van het natuurgeweld uit de ijstijd in het huidige landschap nog zijn terug te vinden.
Let op!
Geopaden lopen over geaccidenteerd terrein. Ze vergen daardoor meer van uw conditie dan wandelingen van dezelfde lengte in vlak terrein. Stevige wandelschoenen met profiel worden aangeraden vanwege de vele hellingen en afdalingen. Door hun aard zijn geopaden niet geschikt voor rolstoelen.
Geopaden op de stuwwal (UITVERKOCHT!)
Inmiddels is ook de vierde druk van het boekje Geopaden op de stuwwal uitverkocht. Vanwege het grote aantal wijzigingen in de routebeschrijvingen is het boekje zodanig verouderd, dat er geen nieuwe herdruk komt. Voor de meest actuele beschrijvingen van de routes wordt verwezen naar de routebeschrijvingen elders op deze website.
Het geopadenproject heeft in een eerste fase geleid tot het uitbrengen van twee brochures: één brochure die de geologie van de stuwwal beschreef en een tweede die de routebeschrijvingen voor twee geopaden in Mook bevatte.
Het project is daarna uitgebreid tot de vier andere gemeenten (Groesbeek, Ubbergen, Kranenburg en Kleve) die in Nederland en Duitsland op de stuwwal tussen Nijmegen, Kleve en Mook liggen. Met hun financiële bijdragen en een verdubbeling van dit bedrag door de Euregio Rhein-Waal kon in 2014 het boek worden uitgebracht waarin de geologie van de gehele stuwwal wordt beschreven plus van twaalf routebeschrijvingen van evenzovele geopaden.
De titel van het boek Geopaden op de stuwwal; 12 Geologische wandelingen in het stuwwalgebied tussen Kleve, Nijmegen en Mook.
Auteurs: Henk Blaauw, Lex Kempers, Jo Louppen, Jan Noordik.
Uitgegeven bij Uitgever Stichting Matrijs, Utrecht.
Eerste druk november 2014, tweede druk juli 2015, derde druk december 2016, vierde druk september 2019. 120 pag. ISBN 978-90-5345-486-2. Prijs € 12,95.
Het boek is ook in een Duitse vertaling verschenen onder de titel Geopfade auf der Stauchmoräne, een uitgave van de Rheinischer Verein, Köln (ISBN 978-3-86526-115-1, 2015).
De stuwwal tussen Nijmegen, Kleve en Mook
In 2018 verscheen De stuwwal tussen Nijmegen, Kleve en Mook.
Het is een uitgave van de bastei, centrum voor natuur en cultuurhistorie in Nijmegen, en werd uitgegeven ter gelegenheid van de opening van het nieuwe museum. De Vereniging Geopaden op de Stuwwal was verantwoordelijk voor inhoud en redactie. Het boekje bevat naast een beschrijving van de geologie van de stuwwal, een wandelroute en een fietsroute.
Het boekje kost € 9,95 en is verkrijgbaar bij de bastei.
Navigeren met GPS
Voor gps-wandelaars zijn er twee mogelijkheden om de geopad routes te downloaden, als gpx-track voor gps-ontvangers van bijvoorbeeld Garmin, Magellan, TomTom e.a., of als kml-track met route-annotatie voor Androïd-smartphones en Apple iPhones. Bij elke routebeschrijving kunt u door op een knop te klikken een gpx-bestand of een kml-bestand van de betreffende route downloaden.
Een gratis en open-source app's die geschikt is voor het gebruik op smartphones is Organic Maps. Deze app is er voor alle typen smartphone (behalve voor Android en iPhone bijvoorbeeld ook voor FDroid en Huawei).
Ga naar de betreffende app store en installeer de app op de smartphone. Download kaarten van het gebied waar u wilt gaan wandelen. Deze zijn daarna offline beschikbaar, zodat u ook zonder internetverbinding kunt navigeren. Hieronder volgen instructies voor het gebruik op Android en iPhone
Organic Maps voor Androïd
Ga als volgt te werk om de routebeschrijving op de smartphone te laden:
- Ga naar de website www.geopaden.nl en kies het geopad dat je wilt laden;
- Klik hiervoor op: menu (rechts boven ≡) en vervolgens op Geopaden of klik op de Home-pagina op het blokje GEOPADEN;
- Klik in het overzicht van de geopaden onder het blokje INLEIDING op het geopad dat je wilt wandelen;
- Klik op de pagina met het gekozen geopad onder Navigatie bestanden op de knop “KML van Geopad...”;
- Sluit de website nadat het downloaden is voltooid;
- Open de App
ORGANIC MAPS; - Klik op het ster-icoon onder in het scherm;
- Klik vervolgens op “Bladwijzers en Tracks Importeren;
- Kies “SELECTEREN”;
- Door op het ster-icoon of op de pijl links boven in het scherm te klikken wissel je tussen de kaart met de route en de beschikbare gedownloade geopaden. Door het vinkje aan of uit te zetten kun je kiezen welk geopad je op de kaart te zien krijgt
Als de locator tijdens de wandeling bij een rode ster komt krijg je door daar op te klikken geologische- en/of route-informatie voor de betreffende locatie.
Organic Maps voor iPhone
Ga als volgt te werk om de routebeschrijving op de iPhone te laden:
- Ga naar de website www.geopaden.nl en kies het geopad dat je wilt laden. Klik hiervoor op: menu (rechts boven ≡) en vervolgens op Geopaden, of klik op de Home-pagina op het blokje GEOPADEN;
- Klik in het overzicht van de geopaden onder het blokje INLEIDING op het geopad dat je wilt wandelen;
- Klik op de pagina met het gekozen geopad onder Navigatie bestanden op de knop “KML van Geopad...”;
- Sluit de website nadat het downloaden is voltooid;
- Ga naar Bestanden en kies Downloads onder Favorieten;
- Open het bestand dat zojuist is gedownload en klik op ;
- Open ORGANIC MAPS door op te klikken om het bestand te importeren;
- Door op het ster-icoon of op de pijl links boven in het scherm te klikken wissel je tussen de kaart met de route en de beschikbare gedownloade geopaden. Door het vinkje aan of uit te zetten kun je kiezen welk geopad je op de kaart te zien krijgt.
Als de locator tijdens de wandeling bij een rode ster komt, krijg je door daar op te klikken geologische- en/of route-informatie voor de betreffende locatie.
iPhone
Gebruikers van een iPhone kunnen bijvoorbeeld de app Map Plus gebruiken om geannoteerde geopadroutes te downloaden en te wandelen. Een uitgebreide handleiding voor het gebruik van Map Plus vindt u hier. De handleiding voor het importeren van kml-bestanden in Map Plus vindt u hier.
Om het kml-bestand voor een geopad te downloaden gaat u naar de routebeschrijving van het betreffende geopad en klikt u op de knop voor het downloaden van KML-bestanden.
GPS-apparaat
Bij elke routebeschrijving is een knop waarmee een gpx-bestand van de betreffende route kan worden gedownload. Laad dit bestand op uw gps-apparaat van bijvoorbeeld een Garmin of Magellan of importeer het met een navigatieprogramma zoals bijvoorbeeld PocketEarth, ViewRanger of GaiaGPS op uw smartphone.
In tegenstelling tot de kml-bestanden, die bij elke routebeschrijving worden aangeboden, bevatten de gpx-bestanden geen annotaties met informatie in woord en beeld over geologische bezienswaardigheden.
Wandelroute van het jaar 2016
'Geopaden op de stuwwal' is uitgeroepen tot 'Wandelroute van het Jaar 2016'. De auteurs van deze wandelgids voeren je in twaalf landschappelijk fraaie wandelingen door het gebied tussen Kleve, Mook, Groesbeek, Beek-Ubbergen en Nijmegen.
De jury reikte de Wandeltrofee, die aan de uitverkiezing is verbonden, op 20 februari 2016 uit aan de auteurs Henk Blaauw, Lex Kempers, Jo Louppen en Jan Noordik op de eerste dag van de Fiets- en Wandelbeurs in de Jaarbeurs Utrecht. In totaal waren vier wandelgidsen en twee wandelnetwerken genomineerd voor de prestigieuze onderscheiding.
Volgens het juryrapport stak de winnaar met kop en schouders boven alle andere wandelpublicaties uit. “Een fraai uitgegeven gids over een boeiend thema. De auteurs, (ex-)wetenschappers verbonden aan de Radboud Universiteit, weten hun kennis van de geologie van het landschap op voortreffelijke wijze over te brengen. De informatie is helder en beknopt en leidt nergens af van waar het in essentie om gaat: de wandeling.
Joost Vermeulen, jury-voorzitter: “Aan de hand van de uitgave leer je als wandelaar dit oeroude landschap, gevormd in de voorlaatste ijstijd ruim 160.000 jaar geleden, als het ware lezen. Dat de routes in het veld niet zijn gemarkeerd, leidt nergens tot problemen. Met deze gids in de hand zijn alle wandelingen prima te volgen. En ten slotte: er is in combinatie met de gids ook een prima website waarop de tracks te downloaden zijn.”
'Geopaden op de stuwwal' is de opvolger van 'De mooiste boswandelingen van Nederland' van auteur Jan Ensing. De onderscheiding is een initiatief van de Fiets- en Wandelbeurs, die hiermee het wandelen in binnen- en buitenland wil stimuleren.
